Thanh Dương: Đón nhận Bằng xếp hạng di tích cấp Tỉnh nhà thờ đại tôn họ Nguyễn Sỹ .
Sáng ngày 2/3/2024, UBND huyện Thanh Chương phối hợp với UBND xã Thanh Dương tổ chức lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh Nhà thờ họ Nguyễn sỹ đại tôn, xã Thanh Dương. Về dự phát biểu, trao Bằng và chúc mừng, ở tỉnh có đồng chí Quách Thị Cường - Phó Giám đốc Sở văn hóa và thể thao Nghệ An, ở huyện có đồng chí Nguyễn Hữu Hiền - Ủy viên Ban thường vụ Huyện ủy - Phó chủ tịch UBND huyện đại diện một số ban ngành cấp huyện, lãnh đạo cấp ủy chính quyền địa phương cùng đông đảo con cháu nội ngoại của dòng họ.
Một số tiết mục văn nghệ chào mừng
thờ Đại tôn họ Nguyễn Sỹ xã Thanh Dương nằm trên Cồn Chùa,
nhà thờ là nơi gắn với công lao con cháu dòng họ Nguyễn Sỹ từ khi khai hoang và
phát triển xóm làng trù phú như ngày nay và là nơi thờ thủy tổ và các hậu duệ
của dòng họ. Từ khi thủy tổ họ Nguyễn Sỹ vào vùng đất Kinh Dương (Thanh Dương
ngày nay) lập nghiệp đến nay, dòng họ đã trải qua gần 500 năm tồn tại, phát
triển được 17 đời, với 5 chi lớn mạnh. Theo “Thế phả họ Nguyễn Nhân ở Xuân
Dương”, “Lịch sử xã Thanh Dương(1954-2015)” và các tài liệu lưu tại địa phương
cho biết: Dòng họ Nguyễn Sỹ, làng Xuân Dương, xã Thanh Dương, huyện Thanh
Chương có nguồn gốc từ xứ Nam Sơn (nay thuộc một phần Thành phố Hà Nội, tỉnh
Nam Định, tỉnh Hưng Yên). Khi nhà Mạc tiếm quyền nhà Lê, 3 anh em họ Nguyễn
thuộc dòng dõi gia thế gồm Nguyễn Nhân Tu, Nguyễn Nhân Mỹ, Nguyễn Nhân Linh vì
phẫn uất với họ Mạc nên đã cùng với một số người đương thời vào lập nghiệp ở
đất Hoa Lâm, Nam Đường, phủ Anh Đô, trấn Nghệ An để sinh cơ lập nghiệp. Đến đời
thứ 4, dòng họ chia làm 5 chi lấy hiệu là Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín để đặt tên
đệm. Năm 1841(dưới triều Thiệu Trị năm thứ nhất), chi dòng Nguyễn Nhân đổi chữ
“Nhân” thành chữ “Sỹ” (Sỹ có bộ Nhân đứng trước) và lưu giữ tên đệm này đến
ngày nay.

Đồng chí Nguyễn Hữu
Hiền - Ủy viên Ban thường vụ Huyện ủy - Phó chủ tịch UBND huyện báo cáo
thành tích của dòng họ Nguyễn Sỹ
Dòng họ Nguyễn Sỹ ở làng Xuân Dương được đánh giá là “Tam Xuân
vọng tộc” nghĩa là một trong những dòng họ danh giá vùng Tam Xuân (gồm Xuân
Dương, Xuân Bảng, Xuân Tường, là vùng Thanh Dương, Xuân Tường, Thanh Yên và một
phần Thành Lương ngày nay). Trong dòng chảy lịch sử, dòng họ có nhiều vị học
rộng, tài cao, đỗ đạt, làm quan dưới các triều đại phong kiến như: Nguyễn Nhân
Tu, làm quan Tổng binh ở Tuyên Quang dưới triều nhà Lê Trung hưng, Nguyễn Nhân
Mỹ làm đến chức Đô Chỉ huy sứ Đề sát thập tam đạo; ông Nguyễn Nhân Duyên giữ
chức Trì uy tướng quân Cẩm y vệ Đô chỉ huy sứ ty Đô chỉ huy đồng tri Đô chỉ huy
thiêm sự; ông Nguyễn Quỳnh Hiên đỗ Sinh đồ, làm quan đến chức Huấn đạo phủ Thái
Bình rồi Tri huyện Quỳnh Lưu; ông Nguyễn Trọng Diễn, con trai của cụ Nguyễn
Quỳnh Hiên, đỗ Hiệu sinh, tinh thông y lý, được phong chức Đại sứ ở Thái
y viện, cứu giúp nhiều người bệnh nan y nên đương thời xem người như bậc thánh
y; ông Nguyễn Sỹ Dực, đậu Tam trường, làm Điển bạ Viện Hàn Lâm, hàm chánh bát
phẩm thời Tự Đức, vì có nhiều công lao với dân làng, lúc mất được phong làm
phúc thần…


Các đại biểu về dự lễ.
Tiếp nối truyền thống yêu nước và cách mạng của cha ông, các thế
hệ con cháu của họ Nguyễn Sỹ tích cực tham gia các phong trào đấu tranh cách
mạng có nhiều đóng góp được Đảng và nhà nước ghi mhận, đặc biệt là trong giai
đoạn Xô viết Nghệ Tĩnh có rất nhiều con cháu dòng họ tham gia hoạt động cách
mạng như; Nguyễn Văn Đồng, Nguyễn Sỹ Hươu, Nguyễn Sỹ Mực, Nguyễn Sỹ Triêm,
Nguyễn Sỹ Côn, Nguyễn Sỹ Đức, Nguyễn Sỹ Thi. Trong 2 cuộc kháng chiến chống
thực dân pháp và đế quốc Mỹ dòng họ có 35 người hy sinh, có 3 mẹ được công nhận
là Bà mẹ Việt Nam anh… Hiện nay, con cháu họ Nguyễn Sỹ vẫn tiếp tục phát huy
truyền thống tốt đẹp của cha ông, luôn vươn lên trong mọi hoàn cảnh, phấn đấu,
học hành thành danh, nhiều người đỗ đạt, giữ các chức vụ cao ở các lĩnh vực
trong cả nước. Với những giá trị lịch sử, văn hóa như vậy, nhà thờ Đại tôn
họ Nguyễn Sỹ xã Thanh Dương đã được UBND tỉnh Nghệ An xếp hạng là di tích lịch
sử Văn hoá cấp Tỉnh tại Quyết định số:4115/QĐ-UBND ngày 12 tháng 12 năm
2023.

Lãnh đạo tỉnh và huyện trao Bằng công nhận di tích lịch sử cấp tỉnh cho dòng họ và địa phương.
Về dự phát biểu và trao Bằng đồng chí Quách Thị Cường - Phó Giám đốc Sở
văn hóa và thể thao Nghệ An, đã nghi nhận những công lao to lớn đối với dòng họ
Nguyễn Sỹ trong những năm qua, đồng thời mong muốn trong thời gian tới đó là
tiếp tục truyên truyền nâng cao nhận thức về luật di sản Văn hoá, thực hiện
việc bảo tồn phát huy giá trị di tích theo quy định của pháp luật.
Bà Quách Thị Cường - Phó Giám đốc Sở VH-TT phát biểu ý kiến tại buổi lễ.
Tiếp tục duy
trì các hoạt động văn hoá tâm linh gắn với di tích, phát huy truyền thống đoàn
kết trong dòng họ, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền phát huy triền
thống, quảng bá di thích thu hút du khách tham quan, thăm viếng, có nhiều giải
pháp kết nối tăng cường, huy nguồn vốn của xã hội để bảo tồn, tôn tạo và phát
huy di tích, đặc biệt là đóng góp của các tổ chức cá nhân trong việc phục hồi
các giá trị di sản, để nơi đây trở thành địa chỉ về nguồn của các thế hệ con,
cháu là điểm kết nối cộng đồng. Phát triển con người toàn diện, và xây dựng nền
văn hoá Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
Đình Hào – Văn Lý