Một lớp học bơi cho trẻ em tại Trung tâm văn hóa, thể thao huyện Thanh Chương.

Theo Điều 1 Luật trẻ em 2016Trẻ em là người dưới 16 tuổi.

Điều 3 Bộ luật lao động giải thích về người lao động như sau:

1. Người lao động là người làm việc cho người sử dụng lao động theo thỏa thuận, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động.

Độ tuổi lao động tối thiểu của người lao động là đủ 15 tuổi, trừ trường hợp quy định tại Mục 1 Chương XI của Bộ luật này.

Theo đó, lao động trẻ em được hiểu là người dưới 16 tuổi làm việc cho người sử dụng lao động theo thỏa thuận, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động. Lao động chưa thành niên được quy định tại Điều 143 Bộ luật lao động 2019 quy định như sau:

Lao động chưa thành niên

1. Lao động chưa thành niên là người lao động chưa đủ 18 tuổi.

2. Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không được làm công việc hoặc làm việc ở nơi làm việc quy định tại Điều 147 của Bộ luật này.

3. Người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi chỉ được làm công việc nhẹ theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành.

4. Người chưa đủ 13 tuổi chỉ được làm các công việc theo quy định tại khoản 3 Điều 145 của Bộ luật này.

Căn cứ khoản 3 Điều 145 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:

Sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc

...

3. Người sử dụng lao động không được tuyển dụng và sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc, trừ các công việc nghệ thuật, thể dục, thể thao nhưng không làm tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa đủ 13 tuổi và phải có sự đồng ý của cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

...

Như vậy, có thể thấy, pháp luật không quy định độ tuổi tối thiểu mà trẻ em có thể tham gia lao động, tuy nhiên khi sử dụng lao động trẻ em cần lưu ý không phải bất kỳ ngành nghề nào cũng được sử dụng lao động trẻ em, cụ thể:

- Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không được làm công việc hoặc làm việc ở nơi làm việc quy định tại Điều 147 Bộ luật lao động 2019 

- Người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi chỉ được làm công việc nhẹ theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành.

- Người chưa đủ 13 tuổi chỉ được làm các công việc theo quy định tại khoản 3 Điều 145 Bộ luật lao động 2019 

Doanh nghiệp cần tuân thủ những quy định nào khi sử dụng lao động trẻ em là người dưới 15 tuổi?

Căn cứ Điều 145 Bộ luật lao động 2019  quy định như sau:

Sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc

1. Khi sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc, người sử dụng lao động phải tuân theo quy định sau đây:

a) Phải giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người chưa đủ 15 tuổi và người đại diện theo pháp luật của người đó;

b) Bố trí giờ làm việc không ảnh hưởng đến thời gian học tập của người chưa đủ 15 tuổi;

c) Phải có giấy khám sức khỏe của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền xác nhận sức khỏe của người chưa đủ 15 tuổi phù hợp với công việc và tổ chức kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất một lần trong 06 tháng;

d) Bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn, vệ sinh lao động phù hợp với lứa tuổi.

2. Người sử dụng lao động chỉ được tuyển dụng và sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi vào làm các công việc nhẹ theo quy định tại khoản 3 Điều 143 của Bộ luật này.

3. Người sử dụng lao động không được tuyển dụng và sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc, trừ các công việc nghệ thuật, thể dục, thể thao nhưng không làm tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa đủ 13 tuổi và phải có sự đồng ý của cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

4. Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định chi tiết Điều này.

Như vậy, doanh nghiệp khi sử dụng lao động trẻ em là người dưới 15 tuổi cần tuân thủ quy định sau:

- Phải giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người chưa đủ 15 tuổi và người đại diện theo pháp luật của người đó;

- Bố trí giờ làm việc không ảnh hưởng đến thời gian học tập của người chưa đủ 15 tuổi;

- Phải có giấy khám sức khỏe của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền xác nhận sức khỏe của người chưa đủ 15 tuổi phù hợp với công việc và tổ chức kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất một lần trong 06 tháng;

- Bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn, vệ sinh lao động phù hợp với lứa tuổi.

                             Một lớp học dân ca ví giặm tại nhà NNND Võ Thị Hồng Vân ở xã Ngọc Sơn

Huyện Thanh Chương hiện có trên 40 000 trẻ em dưới 15 tuổi, đa số các em đều được chăm sóc tốt. Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân vẫn còn một bộ phận phải tham gia lao động. Đặc biệt một số trẻ do bị rủ rê lôi kéo bị lừa phải lao động trong một số môi trường nặng nhọc độc hại. Đã đến kỳ nghỉ hè, đây là thời điểm các em được vui chơi giải trí. Nhân tháng hành động vì trẻ em 2024 gia đinh, xã hội hãy cùng hệ thống chính trị tạo sân chơi, môi trường lành mạnh, bổ ích để trẻ vui chơi. Hãy giành những điều tốt đẹp nhất cho trẻ em.

                                                                                    Trần Đình Hà